وقتی بچه اول به دنیا می آید یکی از دغدغه های اصلی پدر و مادر ها به خصوص مادر ها در روزهای ابتدایی تولد نوزادشان حمام کردن آنهاست. در این مواقع معمولا بزرگ تر ها و با تجربه ها به کمک می آیند اما بالاخره روزی می رسد که شما با کوچولویتان تنها می مانید و باید خودتان آستین ها را بالا بزنید و برای حمام کردن بچه ها برنامه ریزی کنید.
چند وقت به چند وقت باید بچه را حمام کنید
این موضوع کاملا به خود شما بستگی دارد چون بعضی از بچه ها از بودن در آب لذت می برند. بنابراین اگر کوچولوی شما هم جزو همین دسته است می توانید با یک حمام آب گرم لحظات شادی را برایش مهیا کنید و البته او را حسابی تر و تمیز بیرون بفرستید. فراموش نکنید که شما مجبور نیستید هر روز فرزند خود را حمام کنید. اگر فرزند شما نوزاد است یا اینکه تازه راه افتاده هفته ای یک تا دوبار حمام برایش کافی است تا همیشه تمیز بماند. در ضمن به این نکته هم دقت کنید که حمام کردن بیش از حد بچه ها ممکن است باعث شود پوست لطیف آن ها را خشک کند. بنابراین درباره حمام کردن بچه ها وسواس به خرج ندهید. نکته حائز اهمیت اما شستشوی صورت بچه ها در فاصله هر حمام است. شاید شما به طور روزانه صورت نوزاد خود را با آب بشویید اما اگر بنا به استفاده از صابون است بهتر است حمام به حمام از صابون برای شستن صورت بچه ها استفاده کنید. یادتان نرود که در روزهای ابتدایی تولد نوزاد بهتر است حین حمام کردن او یک نفر دیگر هم که اتفاقا تجربه بیشتری نسبت به شما دارد کنارتان باشد چون علاوه بر این که می تواند به شما کمک کند هم چنین می تواند اگر چیزی را فراموش کرده اید برای تان بیاورد تا مجبور نشوید کودک خود را در حمام تنها بگذارید. در ضمن بغل کردن بچه ای که بدنش خیس است و روی دست های شما لیز می خورد چیزی است که فقط به تجربه احتیاج دارد. فراموش نکنید که یک حمام آب گرم می تواند بچه هایی را که زیادی گریه می کنند آرام کند و به طور کلی به بچه ها آرامش دهد. پس مطمئن شوید آبی که برای حمام نوزاد خود استفاده می کنید 100 درصد گرم باشد.
کجا باید نوزاد خود را حمام کنید
وقتی بچه تازه به دنیا آمده و زیادی کوچک است حتما نباید او را داخل حمام عریض و طویل بشویید بلکه می توانید برای شستشوی او از سینک دستشویی یا حتی ظرفشویی استفاده کنید چون علاوه بر این که جمع و جور است سبب می شود شما هم تسلط بیشتری داشته باشید. اگر تصمیم گرفتید نوزادتان را در حمام بشویید حتما از یک صندلی برای نشستن خودتان استفاده کنید یا یک زیرانداز اسفنجی که مخصوص حمام است روی زمین پهن کنید و روی آن بنشینید تا حسابی بر اوضاع مسلط شوید.
چه موقع باید نوزاد خود را حمام کنید
برای حمام کردن نوزاد خود به خصوص وقتی که تازه به دنیا آمده وقتی را انتخاب کنید که مطمئن باشید هیچ چیزی باعث نمی شود شما از کار اصلی خود حتی برای دقایقی هر چند کوتاه باز بمانید، نه تلفنی، نه زنگ دری، نه تلویزیونی و نه هیچ چیز دیگری. شما باید زمانی را انتخاب کنید که بدانید می توانید تمام آن وقت را برای حمام نوزاد خود بگذارید. بهتر است این زمان مترادف باشد با وقتی که فرزند شما کاملا بیدار است و البته در فاصله بین دو وعده غذایی اش که گرسنه هم نباشد و حین حمام بابت خواب آلودگی یا گرسنگی نق نزند. در ضمن یادتان باشد که یک حمام گرم می تواند نوزاد شما را آرام و البته خواب آلود کند. بنابراین فکر بدی نیست اگر زمان حمام را شب هنگام انتخاب کنید البته وقتی که نوزاد خواب آلود نباشد و بعد از حمام او را سیر کنید تا یک خواب راحت را تجربه کند. یک نکته بسیار مهم را حین حمام کردن بچه فراموش نکنید، آن هم این که اگر تلفن زنگ خورد یا کسی در خانه شما را زد که مجبور شدید جواب بدهید حتما نوزاد را داخل حوله بپیچید و او را همراه خود ببرید. هرگز نوزادتان را در حمام تنها نگذارید.
صابون و شامپوی بچه
بهتر است یک نکته را فراموش نکنید و آن هم این که هرگز برای شستشوی پوست و موی فرزند خود به خصوص در دوران نوزادی از شامپوها و صابون های مخصوص بزرگسالان استفاده نکنید چون صابون و شامپوی بزرگسالان خاصیت چربی زدایی دارند و از آنجا که چربی پوست و موی کودک بسیار کم است بنابراین استفاده از وسایل بهداشتی بزرگسالان برای آن ها قطعا سبب خشکی بیش از اندازه پوست و موی بچه ها می شود. وقتی قرار است بچه ها را حمام کنید حتما از محصولات بهداشتی مختص نوزادان استفاده کنید. ساده ترین راهنمای خرید برای شما در یک موضوع خلاصه می شود آن هم این که برای تهیه شامپو و صابون بچه باید سراغ محصولاتی بروید که قلیایی آن ها نزدیک به 7 باشد. قلیایی نزدیک به 7 یعنی قلیایی خنثی که مناسب ترین گزینه برای بچه هاست. در ضمن شامپو و صابون هایی که با قلیایی 7 در بازار موجود هستند معمولا چشم بچه ها را هم نمی سوزانند و از این نظر هم تضمینی برای یک حمام راحت و بی دردسر هستند. توصیه می شود برای همه بچه ها پیش از اینکه به سن بلوغ برسند از چنین شامپو و صابون هایی استفاده شود که در واقع به شامپو و صابون بچه مشهور هستند.
ترس از بدون لباس بودن!
تعداد زیادی از بچه ها به خصوص وقتی زیر یک سال هستند از بی لباس بودن و لباس درآوردن اذیت می شوند. در واقع آن ها از احساس هوای آزاد روی بدن خود اصلا خوششان نمی آید. در اصل بچه ها با لباس احساس امنیت می کنند و به همین دلیل اگر لباس را برای حمام از تن آن ها درآورید ممکن است این احساس را از دست بدهند و در نهایت از حمام کردن بیزار می شوند. اگر فرزند شما نوزاد کوچکی است می توانید یکی یکی لباس هایش را از تن او درآورید و بین درآوردن لباس فاصله بیندازید تا به یکباره احساس ناامنی نکند.
چطور به بهترین شکل ممکن نوزادتان را حمام کنید
روزهای اول حمام کردن نوزادتان دقیقا مشابه یک ریسک بزرگ است. شما باید نوزادتان را تر و تمیز کنید و در عین حال حواستان باشد تا چه چیزهایی را در دست نگه دارید و البته چطور مراقب نوزاد خود باشید. قبل از این که حمام را آغاز کنید بدانید که شما به این وسایل احتیاج دارید:
1- یک کاسه آب گرم که بهتر است آب جوشیده ای باشد که از حالت داغی درآمده و گرم شده. کنار آب گرم باید آب ولرمی هم بری شستشوی صورت نوزاد خود کنار بگذارید چون شاید لازم باشد از ترکیب آب گرم و ولرم برای شستن صورت نوزاد خود استفاده کنید، به خصوص اگر او زیر دو ماه است. 2 چند حوله تمیز کتانی 3 لیف اسفنجی 4 صابون بچه 5 حداقل یک بسته دستمال کاغذی رول 6 یک عدد دماسنج برای مطلع شدن از دمای آبی که قرار است نوزاد را با آن حمام کنید. 7 لباس های تمیز و البته پوشک جدید چون قرار نیست شما نوزادتان را خیس از حمام بیرون ببرید بلکه لباس هایش را در همان حمام به او می پوشانید. 8 یک پتوی گرم. می توانید پتو را از قبل روی شوفاژ بگذارید یا اینکه لا به لای آن کیسه آب جوش بگذارید تا پتو گرم شود. بعد از اینکه لباس ها را تن نوزاد خود کردید پتو را دور او بپیچانید تا مطمئن شوید سرما نمی خورد.
نکته ها
1. قبل از این که حمام کردن نوزاد را آغاز کنید صورت اورا بشویید. این کار را به وسط حمام موکول نکنید.
2. آب را با دست و ناگهانی به صورت نوزاد خود نپاشید بلکه یک حوله کتانی را زیر آب گرم خیس کنید. البته اگر نوزادتان زیر 2 ماه است حوله را زیر آب داغ خیس کنید و بعد خیلی آرام به صورت نوزاد خود بکشید.
3. اگر آب بینی یا اشک چشم نوزادتان روی صورتش خشک شده باز هم با پاشیدن آب به صورت او سعی نکنید که آن ها را پاک کنید. از دستمال کاغذی رول شده دقیقا در چنین مواقعی می توانید استفاده کنید. دستمال را کمی خیس کنید و بعد روی صورت نوزاد بکشید تا این آلودگی ها از صورتش پاک شود.
4. محلی که قرار است نوزادتان را در آن حمام کنید گرم نگه دارید. آب هم باید گرم باشد نه داغ. فراموش نکنید که دمای آب مناسب برای حمام کردن نوزادتان باید 37 درجه سانتیگراد باشد. می توانید با کمک یک دماسنج از دمای آب مطمئن شوید.
5. برای بچه هایی که تازه متولد شده اند تا نوزادان 6 ماهه وان یا سینک را تا تقریبا 13 سانتی متر از آب پر کنید. اگر حوصله اندازه گیری های دقیق را ندارید وان را تا جایی پر کنید که شانه های نوزادتان از آب بیرون بماند. برای بچه های بزرگ تر هرگز وان را در حالت نشسته آن ها تا بالا تر از کمرشان از آب پر نکنید.
6. وقتی که می خواهید لباس های بچه ها را برای حمام دربیاورید آن ها را به داخل حمام بیاورید و بعد لباس های شان را از تن شان خارج کنید. پوشک او را هم در همان حمام دربیاورید و اگر کثیف کاری کرده بودید ابتدا او را تمیز کنید و بعد حمام را آغاز کنید.
7. نوزاد را خیلی آرام داخل وان یا سینک قرار بدهید. با یک دست سر و گردن او را محافظت کنید و خیلی آرام داخل وان جایش بدهید. یادتان باشد که بچه ها معمولا از این که یکدفعه تمام بدن شان خیس شود اصلا خوش شان نمی آید.
8. می توانید به جای لیف از دست تان برای شستشوی بچه استفاده کنید. در این صورت باید حتما ناخن هایتان را کوتاه نگه دارید.
9. وقتی که حمام تمام شد نوزادتان را از داخل وان بردارید و مستقیم داخل حوله قرار بدهید. حتما او را تمام و کمال خشک کنید بعد لباس هایش را بپوشانید. اگر هم قرار است از لوسیون یا روغنی برای بدن او استفاده کنید باید حتما پوستش خشک باشد.
10. برای این که از سرماخوردگی احتمالی سر بچه جلوگیری کرده باشید حتما سر او را در انتهای کار بشویید. یعنی وقتی که بدن او را شسته اید و دیگر کاری ندارید.
11. لباس های تمیز را به نوزادتان بپوشانید و بعد او را داخل حوله ای که از قبل گرم کرده اید بپیچانید. او را با یک لبخند و البته بوسه گرم از حمام بدرقه کنید تا با اشتیاق بیشتری برای حمام بعدی شما را همراهی کند.
ترس از حمام کردن
اگر فرزند شما جزو آن دسته بچه هایی است که واقعا از حمام کردن وحشت دارد او را به زور مجبور به این کار نکنید. حتی اگر لازم شد برای یکی دو روز دست نگه دارید و دوباره امتحان کنید. در این مواقع باید از آب کمی برای حمام کردن بچه استفاده کنید چون ترس اصلی او ترس از حمام است. به عنوان مثال می توانید بدن او را با لیف یا دست بشویید و بعد با یک اسفنج خیس تن او را پاک کنید تا خیلی اذیت نشود و کم کم آماده حمام کردن طبیعی شود. گاهی اوقات این ترس ادامه پیدا می کند و البته مشکل به طریق اول حل نمی شود. بنابراین سراغ راه حل دیگری بروید. در این راه حل جدید باید زمان حمام را با زمان بازی بچه یکی کنید. اگر این امکان برای تان وجود دارد برای حمام کردن بچه اصلا داخل حمام نروید. بلکه وان کوچک او یا ظرف پلاستیکی بزرگی را از آب پر کنید و در یک اتاق گرم بگذارید. می توانید زیر ظرف کیسه پلاستیکی پهن کنید که آب به زمین نریزد. اسباب بازی های پلاستیکی فرزندتان را که روی آب شناور می مانند داخل ظرف بیندازید. لباس های بچه را دربیاورید و او را به بازی با اسباب بازی هایش تشویق کنید. به این ترتیب شما بچه را به آب نزدیک کرده اید و تا حدودی ترس او را برطرف کرده اید. باید این کار را اینقدر تکرار کنید تا ترس فرزند شما از آب و حمام کردن تمام و کمال برطرف شود. همین طور که بچه مشغول بازی است آرام آرام شستن او را آغاز کنید. در بچه های بزرگ تر می توانید از آن ها بخواهید که با شستن اسباب بازی هایشان، خودشان هم دقیقا همین کار را انجام بدهند. به این ترتیب با شما بیشتر همراه می شوند. وقتی که حمام کردن برای بچه به یک تفریح تبدیل شد آن وقت می توانید او را به داخل خود حمام ببرید چون تقریبا ترس و واهمه اش از حمام کردن از بین رفته است.
ترس از حمام های بزرگ!
قرار است فرزندتان را در حمام خانه که حمام بزرگی هم هست بشویید. این امکان وجود دارد که او هنوز چنین آمادگی نداشته باشد تا داخل همان وان بزرگی برود که شما می روید یا زیر همان دوشی قرار بگیرد که شما قرار می گیرید. بنابراین شاید لازم باشد شما هم چنان آن ظرف پلاستیکی بزرگی که فرزندتان را در آن می شستید نگه دارید و این بار آن ظرف را داخل حمام ببرید و فعلا اجازه بدهید بچه به همان ترتیب سابق اما در فضای حمام خودش را تر و تمیز کند. به این ترتیب شما هم کوچولوی خود را حمام می کنید و هم او را با فضای حمام خانه آشنا کرده اید.
ترس از شستن سر
گاهی اوقات ممکن است بچه ها با حمام کردن مشکلی نداشته باشند و اتفاقا خیلی هم از آب بازی داخل حمام لذت ببرند اما در نهایت همین بچه ها می توانند از شستن سر متنفر باشند و نوبت به این قسمت از ماجرا که می رسد فریاد اعتراض شان به آسمان بلند شود. در این مواقع باید به نکات ریزی دقت کنید. از جمله این که بعضی از بچه ها در هر سنی از این که آب به سر و صورت شان ریخته شود و داخل چشم های شان برود متنفر هستند چه برسد به این که شامپو و صابون به چشم شان راه پیدا کند! بنابراین هیچ وقت آب را از بالا و یک دفعه روی سر فرزند خود نریزید. هرگز برای شست وشوی سر آن ها از دوش هایی که آب را با فشار به سر و صورت شان می پاشند، استفاده نکنید. هم چنین می توانید بچه را رو به پایین نگه دارید و بعد از این که سر او را با شامپو شستید آب را آرام آرام از پشت سرش بریزید. به این ترتیب آب از کنار گوش های او به پایین می ریزد و به چشم هایش راهی پیدا نمی کند. فراموش نکنید بچه های بزرگ تر بهتر می توانند با بستن چشم هایشان از آن ها محافظت کنند اما نوزادان معمولا اینکار را نمی کنند بنابراین وظیفه شماست که مراقب باشید تا فرزندتان از چنین چیزی اذیت نشود. می توانید همیشه یک حوله تمیز هم دم دست خود داشته باشید تا اگر اتفاقی شامپو یا آب به چشم کوچولوی تان راه پیدا کرد سریع آن را پاک کنید.
منبع: مجله شهرزاد
